مقایسه اثرات حفاظتی و درمانی گیاه چای ترش و گیاه خارمریم بر بافت کبد ماهی کپور (cyprinus carpio)با سمیت کبدی القا شده توسط تتراکلریدکربن.

خارمریم با نام علمی (silybum marianum) نام گیاهی دارویی از خانواده گل ستاره ای هاست که حاوی ماده ای به نام گلوتاتیون می باشد. این ماده نقش عمده ای در سم زدایی کبد ایفا می کند(41). عصاره این گیاه باعث کاهش سیتوکروم میکروزومال انسانی p450 می شود. چای تُرش یا چای قرمز از کاسبرگ گیاه( hibiscus sabdariffa) تهیه میشود. در این تحقیق به مقایسه اثرات محافظتی و نیز اثرات درمانی گیاه چای ترش و گیاه خار مریم به عنوان عوامل آنتی اکسیدان قوی بر روی کبد بچه ماهی کپور با نام علمی cyprinus carpio) ) با سمیت کبدی القا شده توسط تتراکلریدکربن پرداخته شد که به صورت invivo انجام گرفت. ماهیان با میانگین وزن 8±40 گرم رهاسازی شدند ، فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی آب نظیر ph ، درجه حرارت، سختی آب و do قبل از آزمایش ودرطی آن اندازه گیری شد. آزمایشات در 9 گروه (3 گروه کنترل و 6 گروه تیمار) وهرگروه شامل 15 قطعه ماهی ،انجام گرفت. در 2گروه تیماراول اثرات درمانی چای ترش(با دوزهای 50 و100 میلی گرم بر کیلوگرم وزن ماهی) برروی کبد سمی شده ماهی کپور بررسی شد. در 2 گروه دیگر، اثرات محافظتی چای ترش(با همان دوزهای فوق) بر روی کبد ماهی کپورمطالعه گردید. در گروه تیمار 5 ، اثرات محافظتی عصاره خارمریم با دوز100 میلی گرم برکیلوگرم وزن ماهی ودر آخرین گروه تیماراثرات درمانی این گیاه با همین دوز بر روی سمیت کبدی بررسی شد. درگروه کنترل اول اثرروغن زیتون ودرگروه کنترل دوم اثرتتراکلریدکربن رقیق شده با روغن زیتون برسمیت کبد ماهی بررسی شد. گروه کنترل سوم جهت بررسی های مقایسه ای بصورت دست نخورده باقی ماند. یک روز پس از آخرین تزریقات ماهیان با pi222 بی هوش شدند، بیومتری ماهیان انجام شد و بافت کبدی ماهیان جهت تعیین وزن کبد و نیز تعیین مقدار آنزیم های آمینوترانسفراز کبدی آماده شد. سپس با نرم افزار spssماهیان در گروه های کنترل و تیمار از نظر بیومتریشان و همچنین وزن کبد و مقدار آنزیم های کبدی با یکدیگر مقایسه شدند. نتایج حاصل از اندازه گیری آنزیم های آمینوترانسفراز کبدی نشان دهنده کاهش بیشتر این آنزیمها در تیمار تحت درمان با خار مریم نسبت به تیمار تحت درمان با چای ترش می باشد(05/0? p). همچنین نتایج نشان داد که اثر درمانی هر دو گیاه نسبت به اثر محافظتیشان بیشتر بود و اثر درمانی گیاه خار مریم تا حدی است که اختلاف معنی داری بین تیمار تحت درمان با گیاه خار مریم و کنترل دست نخورده وجود نداشت(05/0? p) . همچنین با افزایش دوز تزریقی چای ترش در تیمارهایی که قبلا در آنها بوسیله تتراکلریدکربن سمیت کبدی القا شده بود هم اثر درمانی و هم اثر محافظتی افزایش یافت(05/0?p) . نتایج بافت شناسی کبد نشان دهنده ضایعات هیستوپاتولوژیک کمتر در تیمار تحت درمان با خار مریم نسبت به تیمار تحت درمان با چای ترش بود که ضایعات هیستوپاتولوژیک هر دوی این تیمارها نسبت به کنترلی که به آن تنها تتراکلریدکربن تزریق شده بود کمتر بود که این نشان دهنده اثر درمانی بیشتر گیاه خارمریم می باشد همچنین ضایعات هیستوپاتولوژیک در هر دو گیاه در شرایطی که بصورت محافظتی استفاده شده اند نسبت به شرایطی که بصورت درمانی استفاده شده اند بیشتر است که نشان دهنده اثر درمانی بهتر گیاهان بر روی هپاتوسیت ها نسبت به اثر حفاظتیشان می باشد .